Sabori kao i neki drugi vidovi društvenog i običajnog znamenja u raznim sredinama srpskog etničkog podneblja bili su prilike kad se na malom prostoru, prisustvom mnogih članova zajednice, sagledavala osobenost tradicionalne odeće. Prema načinu odevanja prepoznavalo se odakle je ko i kojoj nacionalnoj zajednici pripada naročito u mešovitim sredinama.
U 19.-om i prvoj polovini 20.-og veka postojale su izrazite razlike u odevanju između gradskog i seoskog stanovništva. Građanska odeća razvijala se pod tursko-orjentalnim a kasnije pod evropskim uticajem. Seoska tradicionalna nošnja bila je neuporedivo bogatija i raznovrsnija. Možemo je podeliti po zonama:
Narodna nošnja centralno-balkanske zone - središnji, istočni i južni krajevi Srbije, kosovsko metohijska oblast i predeli Raške.
Narodna nošnja panonske zone - rasprostire se u Banatu, Bačkoj, Sremu, Baranji, Slavoniji, Beloj Krajini i Bosanskoj Posavini u čijoj je populaciji znatan udeo srpskog stanovništva.
Narodna nošnja dinarske zone - zauzima veliki prostor, počev na severu južno od Save, preko većeg dela Bosne, kontinentalne Dalmacije, Hercegovine, pretežnog dela Crne Gore sve do planinskih litica koje nadvisuju uski pojas jadranskog primorja, zatim u srednjem i gornjem Podrinju i jugozapadnim oblastma Srbije.
Narodna nošnja primorske zone - zauzima znatno umanjen prostor. Uski pojas jadranske obale od Bokokotorskog zaliva preko Pastrovića sve do reke Bojane na jugoistoku. Razvijao se u mediteranskim klimatskim i privrednim uslovima.
Srpska ženska građanska nosnja sastojala se iz kosulje od svilenog "srpskog platna", preko koje se oblačila dugačka haljina "fistan" sa dugim rukavima, preko haljine oblačilo se "libade "- otvoreni haljetak sa zvonom. Stavljao se dugački svilen pojas "bajader" koji je isticao eleganciju celokupne nošnje. Zimi se koristila bundica krojena u struku. Otmenom izgledu nošnje odgovaralo je oglavlje "fes" - uokviren pletenicama i okrugom "bares" sa prstenom po sredini.
Srpska muška građanska nošnja - do tela su se nosile "čaksire" šireg nabranog tura i uskih nogavica a u Hecegovini i Crnoj Gori široke "salvare", gaće koje dopiru do ispod kolena. Od haljetaka korisćeni su "anterija" sa dugačkim rukavima, "fermen" spreda otvoren i bez rukava. Praznični haljetak bila je "dolama" sa "čevken" rasečenim rukavima, a za zimu "ćurak" u obliku dugačkog kaputa, postavljen krznom. U predelu pojasa opasivao se svileni "trabološ", u Bosni pojas crvene boje a i kozni pojas "silaj" sa pregradama za pribor za pušenje, oružje i drugo.
Izvor: http://www.maksilora.com/strana/srp/tradicionalnaodeca/
Постови
